Doświadczenie wolności

Każde uzależnienie to lęk przed życiem i przed sobą samym. Wolności można doświadczać jedynie w sobie, zanurzając się w obfitości istnienia.

Są sytuacje, okoliczności, które ułatwiają nam odczuwanie wolności i korzystanie z niej, a są i takie, które nas ograniczają. Są ludzie, którzy naszą wolność afirmują i tacy, którzy chcieliby nam ją odebrać. Ale nawet w sprzyjających okolicznościach, wśród wspierających osób, możemy wcale nie czuć się wolnymi, nieświadomie rezygnować lub nie umieć korzystać z naszej wolności.

Lubię przyglądać się znaczeniu słów i ich etymologii. Poszerza to perspektywę i dodaje nowe konteksty. I tak 'wolność' pochodzi od 'wola' i tworzy rodzinę z wyrazami zawierającymi ten człon, np. dozwolić, pozwolenie, zezwolenie, wolno, dowolność, uwolnić, wyzwolenie, zniewalać, niewola, niewolnik, samowola, swawola, zwolennik. Co ciekawe, archaiczne już słowo 'zwolić', oznaczało 'wybrać'.

Podobne obszary tematyczne przywołuje także samo znaczenie słowa 'wola', gdyż możemy je tłumaczyć jako: samodzielną, niezależną decyzję, nieprzymuszony wybór, swobodę, możliwość postępowania według własnych chęci, zdolność do świadomego i zamierzonego wykonywania pewnych czynności, a powstrzymywania się od innych, chęć, życzenie, żądanie, pragnienie, zamiar, przedsięwzięcie, dążenie czy też wręcz wolność (za słownikami SStp, SWil, SW, SJPDor, USJP).

Jeśli z jakiejś części naszej WOLNOŚCI rezygnujemy w pełni świadomie, z własnej WOLI to jest to nasza dobroWOLNA decyzja. Nie jest zniewolony ten, kto ofiarowuje dar, tylko ten, kogo przymusza się do oddania czegoś.

Kiedy jestem w NIEwoli? Czy wtedy tylko, kiedy bym była fizycznie za kratami w więzieniu? Czy jakbym była niewolnikiem? Gdyby w naszym kraju była wojna, okupacja? Czy jak płacę podatki? Czy obowiązek edukacji, posiadania PESELu to już odebranie wolności? A może każde ograniczenie moich działań, albo brak wymarzonych możliwości, odczuwam jako niedostatek wolności? Czy jestem wolna wtedy, kiedy obsesyjnie o czymś myślę, kiedy odczuwam przymus działania wbrew sobie, nie decyduję samodzielnie o kształcie mojego życia, kiedy robię coś, czego nie chcę lub odwrotnie, boję się zrobić to, co uważam za właściwe?

Myślę sobie czym jest dla mnie wolność i jak ją rozumiem. Myślę o wolności jako o godności. Myślę o niej także jako pewnym doświadczeniu, kluczowym w procesie rozwoju. Wolność wiąże się z dojrzałością i samostanowieniem. To stan wewnętrznej niezależności - przeciwieństwo zależności, uzależnienia, zniewolenia. Pewność, że nikt z zewnątrz nie może decydować o moich myślach i uczuciach. Są one tylko moje, nic nie może mi odebrać prawa do nich i tylko ja odpowiadam za to, co z nimi zrobię - co z nich zrobię, w jakie działanie je obrócę. Nie ma znaczenia, gdzie na świecie bym się znalazła, w jakiej sytuacji - mogę pozostać wewnętrznie wolna. A taka wolność sprawia, że podejmujemy działania kierujące nas do wyjścia z niewoli, do otwartych drzwi.

Ale moje emocje też mogą mnie "zniewolić". Mogą przejąć kontrolę - czy też raczej ja im mogę oddać kontrolę nad swoim zachowaniem. Podobnie myśli. Wdrukowane gdzieś opinie, przekonania, mogą kierować mną bez mojej o tym świadomości. Mogę też dać się zmanipulować - czyli oszukać się, oddając nieświadomie komuś władzę nad moimi poglądami i emocjami.

Jak bumerang powraca odwieczne pytanie o "granice naszej wolności", o prawo do swobodnego wyrażania uczuć i myśli. Możemy przyjmować wpojone nam zasady lub próbować wyznaczać sobie własne reguły - wszystko obarczone jest ryzykiem błędu, a cokolwiek w danej sytuacji wybieramy, i tak będzie to nasza decyzja i odpowiedzialność. Ale możemy też spojrzeć inaczej. Zobaczyć wolność jako przestrzeń bezgraniczną. Nie szukać dla niej ram, ale wewnątrz niej drogowskazów. Uczyć się nawigować. Sprawdzać mapy, wskazówki, badać swoją intuicję. Przyjąć, że pewnie zdarzy się pomylić drogę, zagubić, ale że ta otwarta przestrzeń jest warta, by ją przemierzać. Zaufać, że jesteśmy stworzeni do życia w niej.

Zależność jest ograniczeniem wolności. Całkowite uzależnienie jest niewolą - brakiem wolności. Niewo